Д.Сарангэрэл: Хан-Уул дүүрэгт баригдаж байгаа эмнэлгийн эхний ээлжийг дөрөвдүгээр сарын 30-нд ашиглалтад оруулна

УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Эрүүл мэндийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. 

УИХ-ын гишүүн Б.Саранчимэг: 

Эрүүл мэндийн салбарынхан цар тахлын үед сайн ажиллаж байгааг онцлон хэлье. Баянзүрх дүүрэгт АШУИС-ийн харьяа эмнэлэг байгуулагдсан. Энэ хууль батлагдсанаар анх удаа их сургуулийн харьяа эмнэлэгтэй болох хууль эрх зүйн орчин бүрдэх гэж байна. Хуулийн төслийн 16-.19-д “Их сургуулийн эмнэлэг нь анагаах ухааны боловсрол олгох их сургуулийн түшиц, төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг байна” гэж заасан байна. 

Энэ тодорхойлолтоос их сургуулийн эмнэлэг гэдэг нь бусад эмнэлгээс юугаар ялгаатай вэ гэдгийг хуулийн заалтад илүү тодорхой оруулах шаардлагатай болов уу. 

Эрүүл мэндийн анхан шатны тусламж үйлчилгээ үзүүлдэг өрхийн эрүүл мэндийн төв нь тухайн хорооныхоо иргэдийн тоогоор санхүүждэг. Энэ хуульд иргэд харьяалал харгалзахгүйгээр өрхийн эмнэлгээр үйлчлүүлэх боломжтой болно гэж ойлголоо. Тэгвэл өрхийн эмнэлгийн санхжүүжилт яаж шийдэгдэх вэ. Энэ нь хүн амын бодлого, бүртгэлд хамрагдсан байх ёстой гэдэг зарчимтай зөрчилдөх үү.  

Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл: АШУИС-ийн эмнэлгийг тоног төхөөрөмжөөр хангах ажлыг Засгийн газар, ЭМЯ,  Сангийн яам хамратч хийж байгаа. COVID 19-д АШУИС-ийн эмнэлэг үүрэг оролцоотой ажиллах ёстой. 

Энэ дашрамд, 300 орт гэгддэг Хан-Уул дүүрэгт баригдаж байгаа эмнэлгийн барилгын ажлыг эхлүүлсэн гэдгийг хэлье. Энэ барилгын ажил 10 жил гацсан. Бид дөрөвдүгээр сарын 30-нд эхний ээлжийг нь ашиглалтад оруулахаар ажиллаж байна. Энэ эмнэлэг нь 1,500 хүн хүлээж авах бүрэн боломжтой, 34 мянган м2 талбайтай. Энэ эмнэлэгт шаардлагатай 15 тэрбум төгрөгийн тоног төхөөрөмжийг Дэлхийн банкны тусламжаар шийдэж байгаа. 

Мөн 200-250 орыг АШУИС-ийн эмнэлэгт дэлгэхээр бэлдэж байна. Энэ эмнэлэг нь эмнэл зүй, эрдэм шинжилгээ судалгаа, сургалт гэсэн гурван үндсэн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулна. 

АШУИС-ийн багш нарын хүссэнээр “сургалтын эмнэлэг” гэдэг нэр томьёог анх удаа Эрүүл мэндийн хуульд оруулсан.  

Энэ хуулиар анхан шатны түргэн тусламжийг олон улсын жишигт нийцүүлэн нээж өгч байна. Иргэн сонголтоороо эмнэлгийн тусламж авна гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, орон нутгаа ирсэн эсвэл өөр дүүрэгт байгаа иргэн оршин байгаа газраа анхан шатны эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгаа авах шаардлагатай бол боломжийг нь энэ хуулиар нээж өгч байна. 

ЭМЯ н.Оюунханд: Харьяалланы асуудалтай холбоотойгоор ЭМ-ийн сайдын тушаал гарна. Ингэснээр нийт иргэд харьяаллын дагуу өрхийн эмнэлэгтээ үзүүлнэ. Гэхдээ тухайн иргэн өөр газар оршин сууж байгаа тохиолдолд оршин байгаа газартаа өргөдөл гаргаад тухайн газрынхаа анхан шатны эрүүл мэндийн байгууллага шилжих боломжтой. Ийм шилжилтийг нийт иргэдийн 10 хувиас хэтрүүлэхгүй байх санхүүжилтын зохицуулалтыг тусгасан. 

12:05 2020/04/16

Үргэлжлүүлэн “Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр, Тарагт сум, Баян-Өлгий аймгийн Өлгий, Бугат сумдын хилийн цэсэд өөрчлөлт оруулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж байна. 

Уг тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, үг хэлээгүй учир санал хураалт явуулав. Ийнхүү 67.9 хувийн саналаар уг тогтоолын төслийг баталлаа. 

10:30 2020/04/16

"Наймдугаар сарын 1-нээс хүнсний ногооны импортын татвар нэмэгдэнэ"

УИХ-ын ээлжит чуулганы хуралдаж байна. Хуралдаанаар УИХ-ын гишүүн Х.Болорчулуун нарын 21 гишүүний өргөн мэдүүлсэн “Импортын барааны гаалийн албан татварын хувь, хэмжээ батлах тухай тогтоолын хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэж байна. 

Уг тогтоолын төсөлд төмс, сонгино/сармис, улаан лооль, өргөст хэмх/, байцаа, шар лууван, шар манжин тус бүрийн импортын татвар 20 хүртэл хувь байгааг 30 хүртэл болгон нэмэгдүүлэх асуудлыг тусгажээ. 

Мөн үр тариа, тосны ургамал, тэжээлийн таримал, төмс, хүнсний ногооны үрийн гаалийн албан татварын хувь хэмжээг 0 болгохоор заасан байна. 

УИХ-ын гишүүн Х.Баделхан: Энэ хуулийн төслийг дэмжиж байна. Засгийн газраас шатахуун, эрчим хүч, хүнсээр дотоодын хэрэгцээ хангана гэдэг том зорилт дэвшүүлсэн. Импортын татварын 30 хувийг яаж үндэслэж тооцосон бэ. Ингэж нэмэгдүүлснээр хүсний бүтээгдэхүүний үнэ өсөх үү. Энэ тогтоолын төсөл батлагдвал хэзээнээс хэрэгжих вэ. 

УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт: Дотооддоо газар тариалан эрхэлж байгаа иргэд өрсөлдөх чадвар муутай байна. Эх орны хөрсөнд ургасан эрүүл, аюулгүй хүнсний бүтээгдэхүүнээр иргэдээ хангах нь чухал байгаа. Хоёрдугаарт, хүнсний ногоо тариалснаар ажлын байр нэмэгдүүлнэ. Сэлэнгэ аймагт л гэхэд 6,000 орчим иргэн төмс, хүнсний ногоо тариалдаг байсан бол импортын ногоонд цохиуж одоо 3,000 орчим нь л хүнсний ногоо тариалж байна. 

Энэ хуулийн төсөл батлагдвал 2020 оны наймдугаар сарын 1-нээс хэрэгжихээр заасан. 

УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: Монгол газрын хөрсөнд ургасан хүнсний ногоог нэмэгдүүлэх нь маш чухал. Хамгийн гол нь үнэ хямд, байнга хангаж чадах уу. Буудай тарьдаг хүмүүст Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангаас дэмжлэг үзүүлж байсан болохоос биш хүнсний ногоо тарьдаг хүмүүст ийм дэмжлэг байдаггүй гэж ойлгосон. 

Та нар эдийн засгийн үр шимийг тооцоолсон уу. Гаднаас орж ирэх ногоог хориглолоо гэхэд дотоодын хэрэгцээг дотоодоосоо хангаж, үнийг нь барьж чадах уу. Мөн хэдий хэмжээний агуулах баригдах боломжтой вэ. 

УИХ-ын гишүүн Х.Болорчулуун: Импортын татварын нэмэгдүүлснээр үнэ хямд, хангалттай байж чадах уу гэж байна. Эхний 1-2 жилд үнэ түр зуур өсөж болно. Түүнээс хойш дотоодоо хүнсний ногоогоор хангаад, үнийг нь барьж чадна. 

Засгийн газар 150 тэрбум төгрөгийг зөвхөн тарианд биш хүнсний ногоо тариалахад зориулж жилийн гурван хувийн хүүтэй зээл гаргасан. 

ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан: Хүнсний ногооны нийлүүлэлт тогтвортой байвал үнэ тогтвортой байх боломжтой. Эхний ээлжинд тариалалтаас энэ асуудал хамаарна. Энэ жилийн хувьд боломжтой хэмжээнд тултал хүнсний ногоо тариалах чиглэл барьж ажиллаж байна. 

Агуулахын тухайд нийслэлийн орчимд 45 мянган тоннын агууламжтай механикжсан агуулахууд байгаа. Тэдгээр агуулахуудтай ХХААХҮЯ-наас хамтран ажиллах чиглэл барьж байгаа. Цаашдаа бид Унгар улстай агуулахын аж ахуйн чиглэлээр хамтран ажиллана. 

Бид хэрэгцээт нарийн ногооныхоо 1/3-ыг өөрсдөө тариалж байгаа. Нарийн ногоо тариалах өвөл, зуны 20 га хэмжээтэй, 50 сая ам.долларын өртөгтэй хүлэмж байгуулах төсөл боловсруулсан. 

УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат: Импортын татвараа нэмлээ гэхэд харилцдаг орнууд ижил төрлийн барааныхаа үнийг нэмэх вий гэсэн болгоомжлол байна. 

Сэлэнгэд төмс, хүнсний ногооны 40 хувийг тариалдаг. ХХААХҮЯ-наас үнэтэй техник шахдаг, хүнд суртлаа л больж, хэрэгцээтэй зээлийг нь олгоод ажиллах боломж бий болгоод өгчих. Төрөөс шаардлагатай техник хэрэгслээр хангана гэдэг гэдэг гоё үгээ одоо боль. 150 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлээ хэзээ олгож эхлэх юм бэ. Одоо тариалалтын ажил эхэлчихээд байна шүү дээ. 

ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан: Тариачид, ногоочид, жимсчдэд олгох 150 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг олгоно. Засгийн газар шийдвэрээ гаргасан байгаа.  

Ийнхүү санал хураалт явуулснаар 75.5 хувийн саналаар уг тогтоолын төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ.